ارلیشیا (Ehrlichiosis) یک بیماری باکتریایی است که سگها را تحت تاثیر قرار میدهد و توسط باکتریهای جنس Ehrlichia ایجاد میشود. این بیماری عمدتاً توسط کنهها منتقل میشود و میتواند در صورت عدم درمان به عوارض جدی و حتی مرگ منجر شود. ارلیشیا میتواند انواع مختلفی داشته باشد که در سگها شایعترین آنها Ehrlichia canis است که باعث ارلیشیوز مونوسیتیک میشود.
—
ویژگیهای بیماری:
1. عامل بیماریزا:
Ehrlichia canis (شایعترین نوع در سگها).
دیگر انواع مانند Ehrlichia ewingii و Ehrlichia chaffeensis میتوانند سگها و سایر حیوانات را تحت تاثیر قرار دهند.
2. میزبانها:
سگها (میزبان اصلی).
کنهها، به ویژه کنههای نرم از جمله کنههای Rhipicephalus sanguineus (کنه قهوهای سگ)، ناقلین اصلی باکتری هستند.
3. انتقال:
انتقال باکتری از طریق گزش کنه آلوده به سگ انجام میشود.
در موارد نادر، میتواند از طریق انتقال خون یا مادر به تولهها نیز رخ دهد.
—
مراحل بیماری:
1. مرحله حاد:
این مرحله معمولاً دو تا سه هفته پس از گزش کنه رخ میدهد.
علائم بالینی: تب، بیحالی، از دست دادن اشتها، لنگش، تورم غدد لنفاوی، خونریزی و خونریزیهای زیرپوستی.
2. مرحله زیربالینی (نهفته):
در این مرحله ممکن است علائم کاهش یابند یا کاملاً ناپدید شوند، اما باکتری در بدن همچنان حضور دارد.
سگها در این مرحله میتوانند ناقلین بیماری باشند.
3. مرحله مزمن:
اگر بیماری درمان نشود، میتواند به مرحله مزمن تبدیل شود و علائمی مانند اختلالات خونی (کمخونی، کمتعداد شدن پلاکتها)، مشکلات کلیوی، و نارسایی قلبی را به دنبال داشته باشد.
علائم مزمن: لاغری شدید، درد مفاصل، مشکلات تنفسی، و نارسایی اعضای داخلی.
—
علائم بیماری:
علائم عمومی:
تب، بیحالی، ضعف، کاهش اشتها، از دست دادن وزن.
مشکلات خونی:
کمخونی، کاهش تعداد پلاکتها، خونریزی و کبودی.
علائم دیگر:
لنگش، تورم مفاصل، افزایش اندازه غدد لنفاوی، و مشکلات تنفسی.
علائم مزمن:
نارسایی کلیوی، مشکلات قلبی، و اختلالات عصبی.
—
تشخیص:
1. بررسی علائم بالینی:
تاریخچه زندگی سگ و تماس با کنهها.
2. آزمایشهای تشخیصی:
آزمایش خون:
بررسی تعداد سلولهای خونی و وجود تغییرات در سطح پلاکتها.
آزمون PCR:
برای شناسایی DNA باکتری در خون سگ.
آزمایش سرولوژی:
برای شناسایی آنتیبادیهای تولید شده علیه باکتری.
آمادهسازی لام خون:
بررسی میکروسکوپی برای شناسایی باکتریهای درون گلبولهای سفید.
—
درمان:
1. داروهای ضدباکتریال:
دوز استاندارد داکسیسایکلین (Antibiotic) برای درمان ارلیشیا در سگها. معمولاً برای چند هفته تجویز میشود.
کلاسهای دیگر آنتیبیوتیکها: مانند ایمیدوکسیکلورید ممکن است در برخی موارد استفاده شوند.
2. درمان حمایتی:
مایعات درمانی برای جلوگیری از کمآبی.
داروهای ضدالتهاب برای کاهش التهاب.
مکملها و تغذیه مناسب برای تقویت سیستم ایمنی.
—
پیشگیری:
1. مبارزه با کنهها:
استفاده از داروهای ضدکنه، اسپریها و گلوگاههای ضدکنه برای پیشگیری از گزش کنهها.
بررسی مرتب بدن سگها و حذف کنههای موجود.
2. مدیریت محیطی:
کاهش مناطق مناسب برای زندگی کنهها در محیط سگ.
تمیز نگه داشتن محیط زندگی سگ و باغها.
3. واکسیناسیون:
در حال حاضر، واکسیناسیونی برای ارلیشیا در سگها به صورت گسترده در دسترس نیست، اما کنترل و پیشگیری از گزش کنهها بسیار اهمیت دارد.
—
پیشآگهی:
درمان زودهنگام:
در صورت تشخیص و درمان به موقع، پیشآگهی برای سگها خوب است.
درمان دیرهنگام یا عدم درمان:
ممکن است به مرحله مزمن و مشکلات جدی سلامتی منجر شود که میتواند به نارسایی اعضای داخلی و مرگ سگ منجر شود.
—
نکات کلیدی:
ارلیشیا یک بیماری جدی است که میتواند مشکلات جدی برای سگها ایجاد کند، اما با تشخیص و درمان به موقع، احتمال بهبودی وجود دارد.
پیشگیری از گزش کنهها و مراقبتهای بهداشتی منظم میتواند از ابتلا به این بیماری جلوگیری کند.