ایدز گربهها که بهطور علمی به نام ویروس نقص ایمنی گربهها (Feline Immunodeficiency Virus یا FIV) شناخته میشود، یک بیماری ویروسی است که سیستم ایمنی گربهها را تضعیف کرده و آنها را مستعد ابتلا به عفونتهای ثانویه میکند. این بیماری شباهت زیادی به ویروس HIV در انسان دارد، اما بین انسان و گربه منتقل نمیشود.
—
ویژگیهای کلی FIV (ایدز گربهها):
1. عامل بیماریزا:
ویروس نقص ایمنی گربهها (FIV)، از خانواده رتروویروسها (Retroviridae).
بهتدریج باعث تضعیف سیستم ایمنی میشود و بدن گربه را در برابر بیماریهای عفونی و مزمن آسیبپذیر میکند.
2. میزبان:
تنها در گربهها دیده میشود و برای انسان یا حیوانات دیگر خطری ندارد.
3. انتقال:
از طریق گاز گرفتن یا زخمهای عمیق (انتقال عمده در درگیری بین گربهها).
انتقال از مادر به جنین (نادر).
از طریق تماس معمولی، نظیر استفاده مشترک از ظروف غذا یا تماس عادی، منتقل نمیشود.
—
مراحل بیماری:
FIV معمولاً در سه مرحله پیشرفت میکند:
1. مرحله حاد (Acute Phase):
معمولاً 4 تا 6 هفته پس از عفونت اولیه رخ میدهد.
علائم خفیف و شبیه سرماخوردگی:
تب
بیاشتهایی
تورم غدد لنفاوی
بیحالی
2. مرحله نهفته (Latent Phase):
ممکن است سالها طول بکشد.
گربه آلوده بدون علائم باقی میماند، اما ویروس در بدن فعال است.
3. مرحله پیشرفته (AIDS-like Phase):
سیستم ایمنی به شدت ضعیف میشود.
گربه به عفونتهای مکرر، سرطانها یا سایر بیماریهای مزمن مبتلا میشود.
—
علائم بیماری در مرحله پیشرفته:
1. علائم عمومی:
کاهش وزن
ضعف و بیحالی
تبهای مکرر
2. مشکلات دهانی:
التهاب لثه
زخمهای دهانی
3. مشکلات پوستی و خز:
عفونتهای پوستی یا ریزش مو
4. عفونتهای مکرر:
عفونتهای تنفسی، پوستی یا دستگاه گوارش
5. مشکلات عصبی:
تغییرات رفتاری، تشنج یا عدم تعادل.
—
تشخیص:
1. آزمایش خون:
آزمایش آنتیبادی FIV (ELISA یا Western Blot).
تستهای PCR برای شناسایی DNA ویروس.
2. تشخیص افتراقی:
بررسی علائم و آزمایشها برای رد سایر بیماریهای مشابه.
—
درمان:
هیچ درمانی برای از بین بردن کامل ویروس وجود ندارد، اما میتوان کیفیت زندگی گربههای آلوده را بهبود بخشید:
1. درمان حمایتی:
مراقبت از عفونتهای ثانویه با آنتیبیوتیکها.
داروهای ضدویروسی (مانند AZT) برای کاهش تکثیر ویروس در برخی موارد.
تغذیه مناسب برای تقویت سیستم ایمنی.
2. مدیریت محیطی:
نگهداری گربه در محیط داخلی برای جلوگیری از تماس با عفونتهای خارجی یا انتقال ویروس به دیگر گربهها.
مراقبت منظم دامپزشکی برای کنترل وضعیت سلامت.
—
پیشگیری:
1. جلوگیری از درگیری گربهها:
جلوگیری از دعوا بین گربهها، بهویژه اگر گربه آلوده دارید.
2. واکسیناسیون:
در برخی کشورها واکسنی برای FIV موجود است، اما اثربخشی آن محدود و بحثبرانگیز است.
3. مدیریت گربههای آلوده:
گربههای آلوده باید جدا نگه داشته شوند تا از انتقال ویروس جلوگیری شود.
4. عقیمسازی:
کاهش رفتارهای تهاجمی و درگیری بین گربهها.
—
پیشآگهی بیماری:
گربههای آلوده به FIV میتوانند سالها بدون علائم زندگی کنند.
با مراقبت مناسب، بسیاری از گربههای آلوده میتوانند عمر طبیعی داشته باشند.
در مرحله پیشرفته بیماری، کیفیت زندگی بهشدت کاهش مییابد و نیاز به مراقبت ویژه دارد.
—
نکات مهم:
FIV شبیه به HIV در انسان است، اما فقط بین گربهها منتقل میشود و خطری برای انسان ندارد.
تشخیص و مدیریت بهموقع بیماری میتواند به گربه آلوده کمک کند تا زندگی سالمتری داشته باشد.
اگر گربهای مشکوک به این بیماری دارید، حتماً با دامپزشک مشورت کنید.