مسمومیت در حیوانات خانگی می‌تواند ناشی از عوامل مختلفی باشد که به راحتی در دسترس یا در محیط زندگی حیوان وجود دارند. این مسمومیت‌ها می‌توانند شامل مواد غذایی، گیاهان، داروها، مواد شیمیایی خانگی و دیگر مواد سمی باشند. در ادامه به برخی از مهم‌ترین عوامل مسمومیت زا در حیوانات خانگی اشاره می‌شود:
1. مواد غذایی سمی:
شکلات:
حاوی تئوبرومین و کافئین است که می‌تواند باعث استفراغ، اسهال، لرزش عضلات، تشنج و حتی مرگ در سگ‌ها و گربه‌ها شود.
انگور و کشمش:
می‌توانند باعث نارسایی حاد کلیه شوند.
پیاز و سیر:
حاوی ترکیباتی هستند که می‌توانند به گلبول‌های قرمز خون آسیب رسانده و باعث کم‌خونی همولیتیک شوند.
آووکادو:
می‌تواند باعث مشکلات گوارشی و مسمومیت در حیوانات خانگی شود.
الکل:
مصرف الکل می‌تواند باعث مسمومیت شدید، اختلالات تنفسی و حتی مرگ شود.
مصلح‌های قندی مصنوعی (مثل زایلیتول): باعث کاهش شدید قند خون و مسمومیت می‌شود و می‌تواند خطرناک باشد.
2. داروها و مکمل‌ها:
داروهای انسانی:
داروهایی مانند پاراستامول (استامینوفن)، ایبوپروفن و آسپرین می‌توانند برای حیوانات سمی باشند و باید فقط تحت نظر دامپزشک استفاده شوند.
ویتامین‌ها و مکمل‌های انسانی:
مصرف بیش از حد ویتامین‌ها یا مکمل‌های انسانی می‌تواند مسمومیت ایجاد کند.
داروهای تجویز شده برای حیوانات:
برخی از داروهای مخصوص حیوانات اگر به اشتباه مصرف شوند یا دوز آن‌ها بیش از حد باشد، می‌توانند باعث مسمومیت شوند.
3. مواد شیمیایی خانگی:
سموم حشره‌کش:
شامل اسپری‌ها و سموم حشره‌کش که می‌توانند باعث مسمومیت و مشکلات گوارشی، تنفسی و عصبی شوند.
مواد شوینده و ضدعفونی‌کننده‌ها:
مواد مانند مایع ظرفشویی، پودرهای شستشو و محلول‌های ضدعفونی می‌توانند باعث مسمومیت با علائمی مانند استفراغ و اسهال شوند.
ضد یخ:
حاوی اتیلن گلیکول است که در صورت مصرف می‌تواند باعث نارسایی کلیه و مرگ شود.
حلال‌ها و اسپری‌های شیمیایی:
شامل اسپری‌های خوشبوکننده و حلال‌ها که می‌توانند باعث مسمومیت شوند.
4. گیاهان سمی:
لیلیوم‌ها (مانند لیلیوم‌های داودی):
برای گربه‌ها بسیار سمی و می‌توانند باعث نارسایی کلیه شوند.
زنبق‌ها و نرگس‌ها:
می‌توانند مسمومیت گوارشی ایجاد کنند.
آلوئه ورا:
می‌تواند باعث مشکلات گوارشی و استفراغ شود.
پیچ امین‌الدین (دیفن‌باخیا):
می‌تواند باعث تحریک دهان و مشکلات تنفسی شود.
سانسوریا و زنبق صلح:
می‌توانند باعث مسمومیت و مشکلات گوارشی شوند.
5. حیوانات دیگر و انگل‌ها:
گزش و نیش حیوانات:
نیش عقرب‌ها، مارها، و برخی از حشرات می‌توانند باعث مسمومیت و بروز علائم شدید در حیوانات خانگی شوند.
انگل‌های داخلی و خارجی:
می‌توانند باعث مشکلات گوارشی، ضعف و بیماری‌های دیگر شوند.
علائم مسمومیت در حیوانات خانگی:
استفراغ و اسهال
لرزش عضلات و تشنج
کاهش اشتها و ضعف عمومی
علائم تنفسی مانند تنگی نفس و سرفه
تغییرات رفتاری مانند بی‌حالی و سردرگمی
افزایش عطش و ادرار زیاد
زردی (زرد شدن چشم‌ها و لثه‌ها) در صورت مسمومیت کبدی
اقدامات فوری در صورت مسمومیت:
1. تماس با دامپزشک:
اگر حیوان شما مشکوک به مسمومیت است، فوراً باید با دامپزشک تماس بگیرید.
2. جمع‌آوری اطلاعات:
مشخص کردن ماده سمی مصرف شده و زمان مصرف آن می‌تواند به دامپزشک در تصمیم‌گیری کمک کند.
3. توقف دسترسی به ماده سمی:
اگر حیوان هنوز در حال دسترسی به ماده سمی است، باید آن را دور کنید.
4. ایجاد استفراغ:
در برخی موارد، دامپزشک ممکن است برای ایجاد استفراغ در حیوان توصیه کند، اما این کار باید تنها تحت نظر حرفه‌ای انجام شود.
پیشگیری از مسمومیت:
نگهداری مواد سمی در مکان‌هایی دور از دسترس حیوانات.
آموزش خانواده برای جلوگیری از دادن مواد غذایی یا داروهای انسانی به حیوانات.
آگاهی از گیاهان سمی و جلوگیری از دسترسی حیوانات به آن‌ها.
چک کردن محیط زندگی برای اطمینان از نبود مواد شیمیایی یا سمی که می‌توانند برای حیوانات خطرناک باشند.
مسمومیت می‌تواند بسیار خطرناک باشد، بنابراین توجه به موارد پیشگیرانه و واکنش سریع در صورت بروز علائم مسمومیت بسیار حائز اهمیت است.