پنلوکوپنی گربهها (Feline Panleukopenia) که به دیستمپر گربهها نیز معروف است، یک بیماری ویروسی شدید و مسری است که توسط ویروس پنلوکوپنی گربهها (Feline Panleukopenia Virus یا FPV) ایجاد میشود. این ویروس که متعلق به خانواده پاروویروسها است، بهویژه در گربههای جوان و واکسینهنشده میتواند بسیار کشنده باشد.
—
ویژگیهای کلی پنلوکوپنی:
1. عامل بیماریزا:
ویروس پنلوکوپنی، یک پاروویروس کوچک و بسیار مقاوم است که میتواند در محیط برای مدت طولانی زنده بماند.
توانایی بالایی در آلوده کردن سلولهای در حال تقسیم سریع دارد (مانند سلولهای روده، مغز استخوان و جنین).
2. میزبانها:
گربهها، بهویژه تولهگربهها (2 تا 6 ماهگی) در معرض خطر بیشتری هستند.
سایر گربهسانان و حتی برخی پستانداران کوچک نیز ممکن است آلوده شوند.
3. مقاومت ویروس:
در برابر ضدعفونیکنندههای معمول مقاوم است و میتواند برای مدت طولانی در محیط زنده بماند.
—
روشهای انتقال:
1. تماس مستقیم:
از طریق تماس با گربههای آلوده یا ترشحات بدن (مدفوع، ادرار، بزاق و ترشحات بینی).
2. تماس غیرمستقیم:
از طریق ظروف غذا، آب، کفش، لباس یا سطوح آلوده.
3. انتقال عمودی:
از مادر آلوده به جنین در دوران بارداری.
4. دوره کمون:
معمولاً 2 تا 7 روز.
—
علائم بیماری:
علائم پنلوکوپنی به شدت عفونت و سن گربه بستگی دارد.
1. علائم عمومی:
تب بالا (40-41 درجه سانتیگراد)
بیحالی و کاهش اشتها
کاهش شدید وزن
کمآبی بدن (خشکی پوست و فرورفتگی چشمها)
2. علائم گوارشی:
استفراغ
اسهال (معمولاً خونی یا بدبو)
درد شکمی
3. علائم عصبی:
در گربههای آلوده جنینی یا تازه متولدشده، ممکن است ناهنجاریهای عصبی مانند لرزش سر و بدن مشاهده شود.
4. کاهش سلولهای خونی (لکوپنی):
کاهش شدید گلبولهای سفید، که باعث ضعف سیستم ایمنی میشود و گربه را مستعد عفونتهای ثانویه میکند.
—
عوارض بیماری:
عفونتهای ثانویه:
به دلیل ضعف سیستم ایمنی.
عوارض جنینی:
در صورت آلودگی در دوران بارداری، ممکن است منجر به مرگ جنین یا نقص در سیستم عصبی (مانند هیپوپلازی مخچه) شود.
مرگ در موارد شدید، بهویژه در گربههای جوان.
—
تشخیص:
1. بررسی علائم بالینی:
علائم عمومی همراه با سابقه واکسینه نشدن.
2. آزمایشهای تشخیصی:
آزمایش خون:
کاهش شدید گلبولهای سفید خون (لکوپنی).
تستهای سریع آنتیژن:
برای شناسایی ویروس در مدفوع.
PCR برای تشخیص DNA ویروس.
—
درمان:
هیچ درمان خاصی برای از بین بردن ویروس وجود ندارد. درمان حمایتی برای کاهش علائم و پیشگیری از عفونتهای ثانویه ضروری است:
1. مایعات درمانی:
برای جبران کمآبی و اختلالات الکترولیتی.
2. آنتیبیوتیکها:
برای پیشگیری یا درمان عفونتهای ثانویه باکتریایی.
3. داروهای ضدتهوع:
برای کنترل استفراغ.
4. تغذیه حمایتی:
در صورت توانایی تغذیه از طریق دهان، غذای نرم و مقوی تجویز میشود.
5. ایمونوگلوبولینها:
در مواردی ممکن است استفاده شود تا پاسخ ایمنی تقویت شود.
—
پیشگیری:
1. واکسیناسیون:
واکسیناسیون مؤثرترین روش پیشگیری است.
تولهگربهها باید اولین واکسن را در سن 6-8 هفتگی دریافت کنند و تا 16 هفتگی تقویتکنندهها ادامه پیدا کنند.
واکسیناسیون یادآور سالانه ضروری است.
2. رعایت بهداشت:
تمیز نگهداشتن ظروف غذا و آب.
ضدعفونی محیط با مواد ضدعفونیکننده قوی مانند هیپوکلریت سدیم (وایتکس).
3. قرنطینه:
گربههای مشکوک به بیماری باید از دیگر گربهها جدا شوند.
—
پیشآگهی:
گربههای جوان و واکسینهنشده بیشترین خطر مرگ را دارند.
گربههایی که درمان حمایتی کافی دریافت کنند، شانس بهبودی بهتری دارند.
—
نکات کلیدی:
پنلوکوپنی گربهها یک بیماری جدی و کشنده است، اما بهراحتی با واکسیناسیون و رعایت بهداشت قابل پیشگیری است.
هرگونه علائم مشکوک، بهویژه در تولهگربهها، نیاز به مراجعه فوری به دامپزشک دارد.