گال یا جرب (Mange) یک بیماری پوستی است که توسط نوعی انگل میکروسکوپی به نام مایت‌ها (Mites) ایجاد می‌شود و می‌تواند در سگ‌ها باعث ایجاد مشکلات جدی پوستی و ناراحتی شود. گال به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: گال سراغی (Sarcoptic mange) و گال دمودکس (Demodectic mange).
—
انواع گال در سگ‌ها:
1. گال سراغی (Sarcoptic Mange):
عامل بیماری‌زا:
مایت Sarcoptes scabiei.
انتقال:
این نوع گال بسیار مسری است و می‌تواند از طریق تماس مستقیم با سگ‌های آلوده یا تماس با لوازم آلوده مانند بستر، پتو و برس منتقل شود.
علائم:
خارش شدید، قرمزی پوست، ریزش مو، زخم‌ها و آسیب‌های پوستی. در برخی موارد، ممکن است پوست سگ ضخیم و پوسته‌پوسته شود و زخم‌های باز ایجاد شوند.
پیامدها:
در صورت عدم درمان، می‌تواند منجر به عفونت‌های ثانویه باکتریایی و مشکلات شدید پوستی شود.
2. گال دمودکس (Demodectic Mange):
عامل بیماری‌زا:
مایت Demodex canis.
انتقال:
این نوع گال معمولاً از مادر به توله‌ها در زمان تولد منتقل می‌شود و در نتیجه می‌توان گفت که یک بیماری ژنتیکی است. گال دمودکس مسری نیست.
علائم:
ابتدا با نقاطی از ریزش مو و قرمزی پوست آغاز می‌شود و ممکن است به شکل پراکنده یا منتشر روی بدن سگ گسترش یابد. در بعضی موارد، گال دمودکس می‌تواند به شکل مزمن و شدید درآید و منجر به مشکلات پوستی و عفونت‌های ثانویه شود.
پیامدها:
گال دمودکس معمولاً در سگ‌های دارای سیستم ایمنی ضعیف بروز می‌کند و می‌تواند منجر به عفونت‌های باکتریایی و عوارض دیگر شود.
—
علائم گال در سگ‌ها:
خارش شدید و تمایل به خراشیدن و جویدن پوست.
قرمزی و التهاب پوست.
ریزش مو و بروز لکه‌های طاسی.
پوسته‌پوسته شدن و زخم‌های باز.
عفونت‌های ثانویه که می‌تواند منجر به بوی ناخوشایند و ترشح چرک از زخم‌ها شود.
—
تشخیص:
1. معاینه بالینی:
دامپزشک با بررسی علائم ظاهری پوست سگ می‌تواند تشخیص اولیه را انجام دهد.
2. آزمایش‌های پوستی:
شامل برداشتن نمونه‌ای از پوست و مشاهده آن تحت میکروسکوپ برای شناسایی مایت‌ها.
3. آزمایش پوست و خراش‌برداری:
برای شناسایی مایت‌های دمودکس یا سراغی در لایه‌های عمقی پوست.
—
درمان:
1. درمان گال سراغی:
آنتی‌بیوتیک‌ها و داروهای ضدقارچ برای درمان عفونت‌های ثانویه.
داروهای موضعی و شامپوهای ضدعفونی‌کننده برای تسکین خارش و کاهش التهاب.
داروهای ضدانگل مانند ایموواکتین (ivermectin) برای از بین بردن مایت‌ها.
درمان حمایتی برای تقویت سیستم ایمنی سگ.
2. درمان گال دمودکس:
داروهای موضعی و ضد انگل‌ها مانند آیوورمکتین و موپترید برای کاهش جمعیت مایت‌ها.
داروهای ضدالتهاب و آنتی‌بیوتیک‌ها برای درمان عفونت‌های ثانویه.
مراقبت از پوست با استفاده از شامپوهای مخصوص و مرطوب‌کننده‌ها.
پشتیبانی از سیستم ایمنی با تغذیه مناسب و مکمل‌ها برای کمک به سگ در مبارزه با عفونت.
—
پیشگیری:
1. مراقبت‌های بهداشتی:
حفظ تمیزی محیط زندگی سگ و جلوگیری از تماس با سگ‌های آلوده.
2. واکسیناسیون و درمان پیشگیرانه:
در برخی موارد، درمان‌های پیشگیرانه می‌توانند برای سگ‌هایی که در معرض خطر هستند، توصیه شوند.
3. کنترل جمعیت سگ‌ها:
جلوگیری از تجمع سگ‌های بدون صاحب در مکان‌های عمومی که می‌توانند ناقل بیماری باشند.
—
پیش‌آگهی:
گال سراغی: اگر زود تشخیص داده شود و درمان شود، پیش‌آگهی خوب است، اما در موارد شدید، می‌تواند مشکلات جدی ایجاد کند.
گال دمودکس: معمولاً در سگ‌های سالم به راحتی درمان می‌شود، اما در سگ‌های دارای سیستم ایمنی ضعیف، می‌تواند مشکلات مزمنی ایجاد کند.
—
نکات کلیدی:
گال یک بیماری مسری (در نوع سراغی) و بسیار ناخوشایند است که می‌تواند مشکلات پوستی شدید و عفونت‌های ثانویه را به دنبال داشته باشد.
درمان زودهنگام و مراقبت‌های بهداشتی مناسب می‌تواند از گسترش بیماری جلوگیری کرده و سلامتی سگ را بازگرداند.